Για να ξυπνήσει η Εθνική Βιβλιοθήκη;

Στο ηλεκτρονικό περιοδικό oanagnostis δημοσιεύθηκε ένα άρθρο του συγγραφέα Γιώργου Γώτη υπό τον τίτλο “Για να ξυπνήσει η Εθνική Βιβλιοθήκη”. Αντί να σχολιάσω κάτω από το άρθρο και να καταχραστώ αρκετό από το χώρο που δίνεται για σχόλια, προτίμησα να γράψω εδώ.

Θα συμφωνήσω απόλυτα με τη διαπίστωση για "έλλειψη πολιτικής και οράματος" από την πολιτεία. Οι δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες μπορεί να χρειάζονται την ενίσχυση της πολιτείας και ίσως την οργάνωση συντονισμένων δράσεων, αυτό όμως δε σημαίνει ότι όλα αυτά τα χρόνια που η πολιτεία τις παραμελεί δεν επιτελούν το κοινωνικό, οικονομικό, εκπαιδευτικό ρόλο τους. Οι συνεργασίες με τα κατά τόπους σχολεία υπάρχουν εδώ και χρόνια. Οι μαθητές που έχουν την τύχη να υπάρχει οργανωμένη βιβλιοθήκη στο δήμο τους γνωρίζουν την ύπαρξή της και ανατρέχουν εκεί για να καλύψουν τις πληροφοριακές τους ανάγκες. Δεν αρνούμαι ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν καθόλου δομές. Οι δημοτικές βιβλιοθήκες είναι εδώ και δεκαετίες ζωντανοί οργανισμοί. Συγκεντρώνουν την εκάστοτε τοπική κοινότητα τόσο για να εκπαιδεύσουν όσο και για να ψυχαγωγήσουν. Εξυπηρετούν πάσης φύσεως πληροφοριακές ανάγκες για όλες τις ηλικιακές ομάδες του πληθυσμού και ταυτόχρονα λειτουργούν υποστηρικτικά και επιμορφωτικά μέσω δράσεων που οργανώνουν.
Σε ό,τι αφορά την Εθνική Βιβλιοθήκη, δυστυχώς, οφείλω να παραδεχθώ πως δεν έχει καταφέρει να επιτελέσει το σκοπό της πλήρως. Η μεταφορά της σε καινούριο χώρο αποτελεί μια βελτίωση αλλά δεν είναι σε καμία περίπτωση πανάκεια. Ο ρόλος της Εθνικής Βιβλιοθήκης είναι πολυδιάστατος και υπάρχουν διαστάσεις του που εδώ και χρόνια δεν επιτελεί. Κατ’ εμέ, δε νοείται Εθνική Βιβλιοθήκη χωρίς Τρέχουσα Εθνική Βιβλιογραφία. Υποθέτω, βέβαια, πως και η Εθνική, όπως και οι περισσότερες ελληνικές βιβλιοθήκες έχουν έλλειψη προσωπικού και άρα δεν δύναται να κάνει όλα όσα οφείλει. Οφείλει να έχει ρόλο συντονιστή προς τα άλλα είδη βιβλιοθηκών αλλά όχι να επικαλύπτει το δικό τους έργο (ευτυχώς στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετές βιβλιοθήκες όλων των ειδών προκειμένου να καλύπτουν πληροφοριακές και ερευνητικές ανάγκες ικανοποιητικά ούτως ώστε η Εθνική να μπορεί να επικεντρωθεί στις άλλες υποχρεώσεις της).

Κλείνοντας, ίσως ακουστεί λίγο ρομαντικό / αισθηματικό αλλά η Εθνική Βιβλιοθήκη ιδανικά θα λειτουργούσε ως μητέρα που δίνει τα εργαλεία στα παιδιά της για να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν. Αν τα καταδυναστεύσει, θα μαραζώσουν ή απλά δε θα καταφέρουν ποτέ να λειτουργήσουν αυτόνομα (γιατί μην ξεχνάμε πως κάθε λαϊκή βιβλιοθήκη οφείλει να προσαρμόζεται στις ανάγκες της κοινότητάς της και η ενιαία αντιμετώπιση μπορεί να μην είναι πάντα αυτή που ενδείκνυται).